Postępowanie w sprawach własności intelektualnej (2) – wezwanie do udzielenia informacji
W poprzednim artykule opisałem instytucję zabezpieczenia środka dowodowego [1], która została uregulowana w ramach nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw, wchodzącej w życie 1 lipca 2020 r. W tym artykule opisuję najważniejsze elementy kolejnej instytucji przewidzianej w ww. nowelizacji dot. postępowania w sprawach własności intelektualnej tj. wezwania do udzielenia informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług (dalej jako „udzielenie informacji”). Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy, „podstawowym celem projektowanej nowelizacji w tym zakresie jest stworzenie jednolitej regulacji obejmującej przepisy dotyczące wezwania do udzielenia informacji w stosunku do wszystkich praw własności intelektualnej” [2]. Dotychczas bowiem przepisy w tym zakresie są zawarte w poszczególnych ustawach dotyczących praw własności intelektualnej (np. w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w ustawie o ochronie baz danych itd.) jako tzw. roszczenie informacyjne. Podobnie jak w poprzednim artykule dotyczącym wspomnianej nowelizacji, co do zasady nie omawiam elementów, które wynikają z odpowiedniego stosowania przepisów o postępowaniu zabezpieczającym.
Wniosek o udzielenie informacji
Wniosek o udzielenie informacji może zostać złożony zarówno przed wszczęciem postępowania, jak i w jego trakcie, aż do zakończenia rozprawy w I instancji. Wnioskujący musi we wniosku przede wszystkim wykazać, w sposób wiarygodny okoliczności wskazujące na naruszenie. Oprócz tego, do obowiązków wnioskującego należy: (i) określenie informacji, które są przedmiotem wezwania, (ii) określenie obowiązanego oraz okoliczności, które mogą wskazywać na to, że dysponuje on informacjami objętymi wnioskiem, a także, (iii) wykazanie, że informacje są konieczne do określenia źródła lub zakresu naruszenia prawa. Nadto, sąd wezwie dany podmiot do udzielenia informacji tylko, jeśli jest to niezbędne dla dochodzenia roszczenia. Dodatkowo przed wydaniem postanowienia, sąd musi obligatoryjnie wezwać obowiązanego do złożenia odpowiedzi na wezwanie do udzielenia informacji. W przepisach wskazano również, że do udzielenia informacji może zostać wezwana inna osoba niż naruszający, jeśli spełnia określone przesłanki (por. grafikę poniżej). Co ważne, nacisk w tym zakresie jest położony na okoliczności świadczące o faktycznym rozmiarze/zakresie prowadzonej przez taką osobę działalności.
Poniższa grafika podsumowuje najważniejsze kwestie związane z wnioskiem o udzielenie informacji.
Wezwanie do udzielenia informacji
Sąd w wezwaniu do udzielenia informacji określa, kto jest obowiązany do ich przekazania (przepisy dotyczące obowiązanego stosuje się do osoby, która posiada informację lub dostęp do nich), określa ich rodzaj i zakres oraz termin udzielenia informacji, a także zasady wglądu uprawnionego do tych informacji. Podobnie jak w przypadku zabezpieczenia środka dowodowego, sąd wydając postanowienie w przedmiocie udzielenia informacji powinien dokonać ważenia interesów stron postępowania, tak aby zabezpieczyć interesy uprawnionego, a obowiązanego nie obciążać ponad miarę. Postanowienie nakazujące udzielenie informacji podlega wykonaniu z chwilą jego wydania. Udzielenie informacji powinno odbywać się na drodze sądowej, zgodnie z przepisami o egzekucji świadczeń niepieniężnych. Jednocześnie, w przepisach próbowano zawęzić zakres informacji, których może dotyczyć wezwanie poprzez wymienienie rodzajów tych informacji (por. grafikę poniżej). Z drugiej strony, w przepisach wskazano, że w szczególnie uzasadnionych okolicznościach, wezwanie może dotyczyć także „innych informacji, które są niezbędne do wykazania wysokości roszczenia”, co skłania do uznania, że zakres możliwych do żądania informacji ma jednak charakter otwarty. Warto również wskazać, że ustawodawca zdecydował się uregulować w kontekście wezwania do udzielenia informacji kwestię roszczeń obowiązanego związanych ze skorzystaniem z omawianego środka prawnego. Mamy więc do czynienia z inną sytuacją niż w przypadku pozostałych środków mających na celu ułatwienie dochodzenia ochrony, które są przewidziane w ramach postępowania w sprawach własności intelektualnej (tj. zabezpieczeniu środka dowodowego oraz wyjawieniu/wydaniu środka dowodowego), gdzie wskazano na odpowiednie stosowanie przepisów o zabezpieczeniu, w tym art. 746 k.p.c. mówiącego o roszczeniu obowiązanego o naprawienie szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia. W przypadku wezwania do udzielenia informacji, obowiązany może: (i) żądać naprawienia szkody wyrządzonej obowiązkiem udzielenia informacji, jeśli wnioskujący nie wniósł pisma wszczynającego postępowanie w odpowiednim terminie, albo pismo to zostało odrzucone, zwrócone, cofnięte itd., (ii) żądać naprawienia szkody wyrządzonej obowiązkiem udzielenia informacji, jeśli wnioskujący wykorzystał uzyskane informacje do innych celów niż dochodzenie roszczenia oraz (iii) żądać zwrotu kosztów celowych poniesionych w związku z udzieleniem informacji.
Najważniejsze kwestie związane z wydaniem postanowienia w przedmiocie udzielenia informacji przedstawiono na poniższej grafice.
Podsumowanie
Zaletą wprowadzonej regulacji jest z pewnością ujednolicenie przesłanek i zasad udzielania informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług w ramach spraw dotyczących praw własności intelektualnej. Do tej pory bowiem, różnice w postanowieniach w tym zakresie występowały między ustawami regulującymi poszczególne prawa własności intelektualnej (w szczególności pomiędzy ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawą Prawo własności przemysłowej). Niezależnie od powyższego warto podkreślić, że umiejętne skorzystanie z omawianej instytucji może znacząco ułatwić dochodzenie ochrony praw własności intelektualnej, w tym w zakresie określenia skali zaistniałych naruszeń oraz podmiotów uczestniczących w naruszeniu. Znaczenie w tym kontekście ma w szczególności szeroki krąg podmiotów, które mogą być adresatami wezwania do udzielenia informacji.
[1] https://www.linkedin.com/post/edit/6681103255939903488/.
[2] http://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=45.
