Postępowanie w sprawach własności intelektualnej (3) – wydanie lub wyjawienie środka dowodowego

W dwóch poprzednich artykułach dotyczących nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego oraz innych ustaw wprowadzających nowe postępowanie odrębne tj. postępowanie w sprawach własności intelektualnej opisałem instytucję: zabezpieczenia środka dowodowego [1] oraz wezwania do udzielenia informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług [2]. Od 1 lipca 2020 r., uprawnione podmioty mogą również w ramach ww. postępowania żądać wydania lub wyjawienia środka dowodowego. Poniżej opisuję najważniejsze kwestie związane z tą instytucją. Jednocześnie, tak jak w przypadku artykułów o których mowa wyżej, nie odnoszę się co do zasady do wskazanych w nowelizacji przepisów o postępowaniu zabezpieczającym, które mają znajdować tu odpowiednie zastosowanie.

Żądanie wydania lub wyjawienia środka dowodowego
W przeciwieństwie do zabezpieczenia środka dowodowego oraz wezwania do udzielenia informacji, wniosek o wyjawienie lub wydanie środka dowodowego może zostać złożony wyłącznie w toku postępowania w sprawie własności intelektualnej. Z drugiej strony, taki wniosek może być złożony również w toku postępowania toczącego się przed sądem II instancji (z zastrzeżeniem w odpowiednim zakresie przepisów o prekluzji dowodowej). Zgodnie z uzasadnieniem do projektu nowelizacji, środek ten „ma umożliwić powodowi zdobycie wiedzy o faktach dotyczących naruszeń jego prawa, których on samodzielnie nie może poznać w przestrzeni pozasądowej” [3]. Możliwość wnioskowania o wydanie lub wyjawienie środka dowodowego została przewidziana dla powoda, który uprawdopodobnił roszczenie. Wnioskujący powinien określić we wniosku w szczególności jakiego środka dowodowego dotyczy wniosek oraz uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek, w tym okoliczności z których wynika, że pozwany dysponuje środkiem dowodowym objętym żądaniem. Ponadto, sąd przed wydaniem postanowienia w przedmiocie wydania lub wyjawienia środka dowodowego, musi umożliwić pozwanemu ustosunkowanie się do wniosku powoda. Warto również wskazać, że w uzasadnieniu projektu wskazano, że: „w przeciwieństwie do instytucji zabezpieczenia środków dowodowych w przypadku instytucji wyjawienia lub wydania środka dowodowego powód powinien określić w miarę dokładnie, o jaki konkretnie środek dowodowy występuje” [4]. Wydaje się to być konsekwencją założenia, że powód w toku postępowania powinien mieć już na tyle dużą wiedzę o okolicznościach faktycznych, że będzie w stanie precyzyjnie określić swoje żądanie w powyższym zakresie. Moim zdaniem takie założenie przedstawione w uzasadnieniu projektu ustawy nie wynika jednak z przepisów dotyczących wymogów stawianych takiemu wnioskowi (w porównaniu np. do przesłanek w tym zakresie stawianych wnioskowi o zabezpieczenie środka dowodowego). Musimy poczekać więc, jak zazwyczaj, na pierwsze orzeczenia sądów dotyczące tej materii, aby poznać podejście sądów do tych przesłanek w praktyce.

Poniższa grafika zawiera podsumowanie najważniejszych kwestii dotyczących wniosku o wyjawienie lub wydanie środka dowodowego.

Brak alternatywnego tekstu dla tego zdjęcia

Postanowienie o wyjawieniu lub wydaniu środka dowodowego
W postanowieniu o wyjawieniu lub wydaniu środka dowodowego, sąd określa termin wydania lub wyjawienia środka dowodowego, a także zasady korzystania z niego i zapoznawania się z nim. Sąd przy określaniu zasad korzystania ze środka dowodowego oraz zapoznawania się z nim powinien wziąć również pod uwagę ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa, jeśli pozwany powołuje się na takie okoliczności. Podobnie jak w przypadku zabezpieczenia środka dowodowego oraz wezwania do udzielenia informacji przewidzianych w ramach postępowania w sprawach własności intelektualnej, również w przypadku żądania wyjawienia lub wydania środka dowodowego, sąd powinien dokonać ważenia interesów stron. Na postanowienie w przedmiocie wyjawienia lub wydania środka dowodowego służy zażalenie do sądu II instancji. Postanowienie takie podlega wykonaniu z chwilą jego wydania, a egzekucja świadczenia ma odbywać się zarówno przez komornika, jak i na drodze sądowej (w zależności od przedmiotu żądania – por. grafika poniżej). W przepisach przewidziano również sankcje za uchylanie się pozwanego od wykonania postanowienia nakazującego wyjawienie lub wydanie środka dowodowego oraz za dopuszczenie się zniszczenia takiego środka w celu udaremnienia jego wyjawienia lub wydania. Sąd w takiej sytuacji może: (i) uznać za ustalone fakty, które mają zostać stwierdzone za pomocą tego środka, chyba, że pozwany wykaże coś innego; (ii) obciążyć pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania, w całości lub w części, niezależnie od wyniku sprawy.

Poniższa grafika, zawiera podsumowanie najważniejszych kwestii związanych z postanowieniem o wyjawieniu lub wydaniu środka dowodowego.

Brak alternatywnego tekstu dla tego zdjęcia

Podsumowanie
Na podstawie wprowadzonych przepisów, powód w sprawach własności intelektualnej uzyskuje niewątpliwą korzyść polegająca na możliwości przymusowej egzekucji żądania wydania lub wyjawienia środka dowodowego. Praktyka pokaże jednak, czy opisany środek, podobnie, jak i inne środki przewidziane w ramach nowego postępowania w sprawach własności intelektualnej będą rzeczywiście stosowane i czy „przyjmie się” właściwe ich rozumienie w orzecznictwie. Wydaje się, że pomóc w tym może wyznaczenie wyspecjalizowanych sądów ds. własności intelektualnej, co zostało również wprowadzone do porządku prawnego omawianą nowelizacją. Łatwiej będzie w szczególności o uzyskanie względnej jednolitości orzecznictwa w tym zakresie w przypadku istnienia, tylko pięciu sądów orzekających w sprawach własności intelektualnej w I instancji oraz dwóch orzekających w II instancji [5].

[1] https://www.linkedin.com/post/edit/6681103255939903488/.

[2] https://www.linkedin.com/post/edit/6681912137759252480/.

[3] http://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=45.

[4] ibidem.

[5] Zgodnie z treścią rozporządzeń Min. Sprawiedliwości w tym zakresie z 29.06.2020 r. – http://www.dziennikustaw.gov.pl/D2020000115201.pdf i http://www.dziennikustaw.gov.pl/D2020000115101.pdf.



ZESPÓŁ

NASZE DANE